سیاهه صدتایی کتاب روایت پیشرفت
فهرست نویسی و ارایه بسته پیشنهادی کتاب یک سنت است که در روزهای نمایشگاه کتاب رونق بیشتری دارد. قرار بود این یادداشت به بهانه برگزاری سی و چهارمین نمایشگاه کتاب تهران، سیاهه صدتایی کتاب های روایت پیشرفت باشد، ولی بیشتر از 68 عنوان ندارد. این نقص و کاستی یک دلیل بیشتر ندارد و آن هم فقر آثار این حوزه است. یعنی هر چند با تسامح و اغماض کتاب هایی وارد این فهرست شده اند ولی باز هم به صد عدد نمی رسد، و این یعنی حرف های نگفته بسیار است.
اما پیش از آوردن عناوین کتاب ها نکاتی باید درباره این فهرست بگویم:
شاید بپرسید که اصلاً کتاب های روایت پیشرفت چه کتاب هایی هستند و به چه کار می آیند؟ «کتاب روایت پیشرفت» روایت یک حرکت و فعالیت در برطرف کردن یک خلا و مشکل است و یک حرکت رو به جلو است. این روایت می تواند روایت یک وفاق اجتماعی، تولید یک محصول دانش بنیان، ساخت تجهیزات نظامی و … باشد.
«روایت پیشرفت» به دنبال چشم پوشی از مشکلات و خوب نشان دادن شرایط نیست، اتفاقا در آن مشکلات و فراز و نشیب های مسیر هم ذکر می شود. این کتاب ها به مخاطب «حس خوب» می دهند، چون از میان مشکلات و سختی ها دستاوردهای بزرگ متولد می شوند.
نشان دادن الگوهای موفق و تجربه های تجاری و … می تواند راهنمای شما باشد. حس عزت و اعتماد به نفس از دیگر جنبه های مطالعه این کتاب ها است. نشان دادن نقاط قوت ما از دیگر ثمرات است.
دوم. در «روایت پیشرفت» ما به دنبال روایت در همه زمینه ها هستیم. در تصور ابتدایی شاید پیشرفت در زمینه های علمی و صنعتی و نهایتا نظامی به ذهن خطور کند، ولی روایت پیشرفت باید به حوزه های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و … بپردازد. در این صورت است که ما یک تصویر جامع از پیشرفت در همه زمینه ها خواهیم داشت که فراتر از هر یک از کتاب ها خواهد بود. برای همین تا جایی که توانسته ایم کتاب ها را در دسته بندی های مختلف آورده ایم.
البته قرار دادن یک کتاب و روایت در یک دسته بندی چارچوب متقنی ندارد و ممکن است مربوط به چند حوزه مختلف باشد. برای این دسته بندی چندان وسواس به خرج نداده ایم.
سوم. کتاب های حوزه روایت پیشرفت را انتشارات مختلف چاپ می کنند، گرچه برخی از انتشارات و موسسات بصورت ویژه به این موضوع می پردازند.
چهارم. ممکن انتشارات برخی از کتاب های این فهرست در نمایشگاه ها حضور نداشته باشند. با این حال به دلیل امکان دسترسی از فروشگاه های کتاب می توان به نسخه های چاپی یا الکترونیک آنها دست پیدا کنید، در فهرست آورده شده اند.
پنجم. جایزه کتاب روایت پیشرفت، دو سال است که کتاب های این حوزه را بررسی و ارزیابی می کند. کتاب های برگزیده این جایزه نیز در این فهرست آمده است. سومین دوره این جایزه هم با بررسی تازه های کتاب های روایت پیشرفت در سال 1402 برگزار خواهد شد. در صورتی که ناشر، نویسنده یا مخاطب این حوزه هستید، آثار خود یا نام کتاب را به دبیرخانه جایزه کتاب روایت پیشرفت اطلاع دهید.
روایت ماجرایی است که در طول 15 سال اتفاق افتاده است و گام به گام تولد، رشد و شکوفایی یک فناوری کمتر شناخته شده را از زبان بازیگران اصلی آن بیان می کند. این کتاب روایتی از پروژه های ادورانت،DMD و DMC است که از سوی محققان ایرانی، پس از سال ها تلاش و ممارست به ثمر نشسته است.
روایتی متفاوت از تجاری سازی فیلتر نانو الیاف.
ماجرای شکل گیری یک شرکت دانش بنیان در حوزه فناوری الکترونیک و کامپیوتری، در قالب شبه داستانی.
روایت اقدامات دکتر سعید کاظمی آشتیانی در پژوهشگاه رویان از تأسیس تا تثبیت و پیشرفت است. این کتاب، خاطرات ناب و منتشر نشده از روند شکلگیری پژوهشگاهی را روایت میکند که موفق به درمان ناباروری و سلول درمانی و شبیهسازی شد.
داستان پر پیچ و خم یکی از کارآفرینان موفق دانشگاهی کشور است که فناوری جدیدی در حوزه علم مواد را تجاری کرده است.
شرح بیداری جوانانی است که در بحبوحه جنگ تحمیلی، در شرایطی که کشور به تولید مواد اولیه نظیر کربن در پالایشگاهها نیاز داشت، با تکیه بر توان داخلی، سبب رونق تولید مواد مورد نیاز در پالایشگاه شدند.
خاطراتی از توان و اراده ایرانی به سمت خودکفایی و پیشرفت در زمینه های مختلف.
داستان فعالیت دانش بنیانی که از حس کنجکاوی و نیاز به تعمیر یک فشارسنج آزمایشگاهی شروع می شود و به صادرات دستگاه های پوشش دهی نانو به کشورهای اروپایی ختم می شود. در این کتاب تجربیات ارزشمندی نهفته است از پیوند علم و تجارت و دستیابی و حرکت در مرکز علم و صنعت.
روایتی بدیع از توسعه و تجاریسازی یک فناوری دارویی.
روایت حرکت به سوی یک اتفاق بزرگ. داستان تولد و رشد یک شرکت دانش بنیان که از تولید تخت بیمارستانی آغاز می شود و به پیشرفته ترین تجهیزات تشخیصی می رسد.
این کتاب خاطرات تولید و توسعه دانش سلول های بنیادی را از زبان دکتر حسین بهاروند -پدر علم سلول بنیادی ایران- روایت می کند.
روایت پر فراز و نشیبی از ساخت اولین دستگاه تولید نانوپودر تا ساخت دستگاه های تصفیه آب و … که به کشورهایی مانند آلمان و چین هم صادر می شود!
روایتی از صعود یک مجموعه دانشبنیان به قلۀ دانش و فناوری الکتروموتور.
روایتی از زندگی دانشمند شهید محسن فخری زاده.
در کنار روایت شکل گیری نمایشگاه تجهیزات آزمایشگاهی داخلی، تلاشی می کند الگویی برای دیگر صنایع مانند صنعت نفت و خودروسازی ارائه کند.
تجربه های کارجمعی در جهادسازندگی به روایت حسینعلی عظیمی. و شاید پاسخی باشد به سوال امپراطور ژاپن از آقای هاشمی رفسنجانی.
تجربه کارهای جمعی در پشتیبانی و مهندسی جنگ جهاد به روایت عبدالرحمن جزایری.
این کتاب دربردارنده مطالعات و مستندسازی نسبت به تجربیات گرانقدر نهاد انقلابی جهاد سازندگی است. رویکرد اصلی کتاب، تبیین الگوی مدیریت جهادی در ساختار و فرهنگ مدیریتی کشور است.
چالش های همکاری های فناورانه بین شرکت های نوپا و شرکت های بزرگ.
شمسالدین حسینی در این کتاب بطور دقیق رئوس کلی سیاستهای اقتصادی دولتهای احمدینژاد را علاوه بر رشد صنعتی و فناوری و افزایش راندمان اقتصادی، برقراری عدالت اجتماعی، منطقی کردن بهای قیمتهای حامل انرژی، آب و آرد، خنثی کردن تحریمهای اقتصادی و بانکی غرب و بحرانهای ارزی و تورمی ناشی از تحریمها را مطرح و بررسی میکند.
روایت تجارب شبکه آزمایشگاهی و برنامه ساخت تجهیزات فناوری نانو در ایران.
روایتی از تجربه یک شرکت ایرانی در صادرات فناوری به چین.
روایت تجارب و سیاست های استانداردسازی فناوری نانو در ایران.
روایت تجارب سیاست های حمایت از محققان فناوری نانو در ایران.
روایت تجارب حفاظت از دارایی های فکری ایران در فناوری نانو.
روایت تجارب و سیاست های ترویج دانش آموزی نانو در ایران.
روایتی از ورود ایران به سیاست گذاری فناوری نانو.
روایت پیشرفت در حوزه تجهیزات پزشکی و درمانی است. سیدمحمدامین طالب شهرستانی، به عنوان یکی از اثرگذارترین افراد در این زمینه، این تحولات و فعالیت ها را روایت می کند.
این مجموعه بازخوانی روایت اشخاص، وقایع و اماکن ویژه و مهم مرتبط با تاریخ انقلاب اسلامی است.
روایتی از احداث خط لوله هزار کیلومتری انتقال نفت از گوره به جاسک در روزگار تحریم و کرونا. تلفیقی از تولید دانش بنیان و مدیریت جهادی و جوان ایرانی.
روایتی از پیشتازان توسعه فناوری و شکستن تحریم ها در صنعت گاز.
شرح زندگی و فعالیت مجاهدانه مرحوم عبدالله. این کتاب در بخش های مختلف خود روایتی مستند از زندگی خانوادگی و نیز اجتماعی فردی را به تصویرمی کشد که از جهادگران حقیقی برخاسته از انقلاب اسلامی بوده و برای آبادانی منطقه بشاگرد از توابع استان سیستان و بلوچستان و در پی درخواست حضرت امام (ه) در این زمینه، تمام زندگی خود را وقف این مساله می کند.
روایت داستانی از تأثیرگذارین تجربیات جریان دانشجویی. این کتاب در راستای اعتلای نقش آفرینی بسیج دانشجویی به سمت چرخە کامل مأموریت حل مسائل جامعه، با تمرکز بر گفتمانسازی و مطالبهگری به منظور تصمیمسازی و معاضدت مسئولین نوشته شده است.
این کتاب شامل گفتارهایی درباره زیست جهادی دکتر سعید کاظمی آشتیانی است و مجموعهای از روایتهای همکاران، دوستان و نزدیکان مرحوم کاظمی آشتیانی درباره زندگی، شخصیت و فعالیتها و خدمات علمی و فرهنگی اوست.
روایت کنجکاوی غیرکارشناسانه در مورد صنعت های تک یا فوق پیشرفته در ایران است، بی آنکه درگیر امور فنی شود. این کتاب که کندکاوی چندماهه در کارخانجات تولید یک محصول پیچیده ی صنعتی و نتیجه ی گفتگو با افراد مرتبط است، می کوشد با ابتدایی ترین سوالات، دستاوردی صنعتی را در قاب بزرگ تر اجتماع و تاریخ این سرزمین قرار دهد و صدایی باشد برای افراد مختلف درگیر تولید در ایران و مسایل شان.
به سرنوشت تعیین یارانهها در ایران میپردازد. این کتاب دیروز، امروز و فردای این طرح اقتصادی را بررسی میکند.
خاطرات شفاهی دکتر حبیبالله دهمرده، نماینده فعلی «زابل، زهک، نیمروز، هامون و هیرمند» در مجلس شورای اسلامی، استاندار اسبق لرستان، کرمان و سیستانوبلوچستان، رئیس دانشگاه سیستانوبلوچستان و… را روایت میکند.
خاطرات شفاهی دکتر احمد خالدی، از مدیران و مسئولان جهادی کشور.
این کتاب کارهای انجام گرفته در انقلاب اسلامی را با کارهای قبل از انقلاب مقایسه میکند. از مهمترین ویژگی های این کتاب پرداختن به موضوعات متنوع و کارهای مختلف انقلاب اسلامی است.
خلاصه ساده و کوتاهی از کتاب صعود چهل ساله.
خاطرات شفاهی مربیان باسابقه پرورشی در دهه شصت آذربایجان شرقی را تبیین کرده است تا برای فعالان تربیتی و فعالیت های امروز آموزش و پرورش و تحقق سند تحول بنیادین آن، افق های جدیدی بگشاید.
نویسنده به استناد تجربیات ارزنده تاریخ انقلاب اسلامی، تلاش کرده است برخی اصول و قواعد کار فرهنگی را مرور کند. او قواعد را در قالب «ده اصل» آورده است. این اصول ده گانه، اگرچه از هم جدا هستند، اما عملاً در دل هم قرار دارند. در واقع ما با یک منظومه نظری و عملی مواجه هستیم. هر اصل به طریقی به اصل دیگر مرتبط است.
تجربه نگاری فعالیت های اجتماعی مجموعه های مردمی کشور.
روایتی از زندگی سردار فرهنگی، شهید سید محمدعلی رحیمی به روایت همسر شهید.
این کتاب زندگی و فعالیتهای احمدعلی راغب به عنوان یکی از چهرههای اصلی موسیقی انقلاب را از دوران کودکی و نوجوانی در بندر انزلی و بعدها حضور در تهران را روایت می کند.
این کتاب خاطرات شفاهی و تجربیات سعیده صدیقزاده پیرامون مسائل تربیتی و آموزشی و سبک زندگی و شیوه تربیتی مادرش است. نویسنده در این کتاب به مسائل تربیتی و آموزشی نسلهای بعد از انقلاب پرداخته و جایگاه تربیت دینی، سبک زندگی خانوادگی صحیح و حفظ ارزشهای انقلابی را با روایتی شیرین از خاطرات شفاهی مربی باسابقه پرورشی در دهههای شصت، هفتاد و هشتاد، تبیین کرده است.
مجموعه خاطرات شفاهی سید حمید شاهنگیان از آهنگسازان و مدیران تأثیرگذار حوزه موسیقی انقلاب اسلامی.
ماجرای شکل گیری طرح خدمت رسانی به مناطق محروم بسیج دانشجویی دانشگاه تهران. این کتاب داستان چند جوان دانشجو دانشگاه تهرانی است که می خواستند برای رفع محرومیت در نقطه ای از این این سرزمین فعالیت کنند.
این کتاب به بررسی فعالیتهای گروه سرود امور تربیتی خرم آباد پرداخته شده و با جزئیات تاریخ شفاهی خرم آباد را بررسی میکند.
از خاطرات دوران کودکی شهید باقری آغاز شده و بعد از آن به پیروزی انقلاب و در نهایت به حضور حسن باقری به عنوان یکی از اصلیترین و تأثیرگذارترین فرماندهان در جبهههای جنگ میپردازد.
روایت داستانی و مستند تشکیل یگان موشکی ایران، با محوریت و نقش آفرینی حسن تهرانی مقدم است. شاید بهتر است بگوییم ما با روایتی روبرو هستیم که قهرمان اصلی آن طهرانی مقدم است و پر از خرده روایت های مرتبط با آن.
جرقه شکلگیری واحد شنود وقتی زده شد که علی اسحاقی بیسیم روشن عراقیها را در منطقه دارخوین به غنیمت گرفت. عملکرد موفق واحد شنود تا عملیات فتحالمبین، سبب شد تا این واحد نوپا با نام واحد جنگ الکترونیک از عملیات بیتالمقدس تا پایان جنگ نقشآفرینی کند.
شبیخون به خفاش، رمانی است از یک پرونده محرمانه و منتشر نشده از فتنهای بزرگ در زمانی حساس و منطقهای حساستر، تبریز ۱۳۵۸. فتنهای که آتش دشمنی را بر نهال نورسیدهی انقلاب برافروخت تا هرگز قامت راست نکند.
این کتاب مجموعهای از خاطرات «حسین امیرعبداللهیان» از جنگ تروریستی سوریه است. ابتکار تدوین این خاطرات به توصیهٔ حاج قاسم سلیمانی بازمیگردد. سردار سلیمانی یک سال قبل از درگذشت خود و در دیداری به حسین امیرعبداللهیان تأکید کرد که برای انتقال پیام رشادتها، شهادتها، شجاعتها و حتی جنایات و خیانتها در سوریه و منطقهٔ غرب آسیا، بخشی از خاطرات خود را مکتوب و منتشر کند.
روند شکل گیری و نقش آفرینی یگان پهپاد سپاه در دفاع مقدس.
داستان مهمترین و پیشرفتهترین پهپاد آمریکایی با نام آر کیو ۱۷۰ است که توسط نیروهای ایرانی شکار شد.
این کتاب داستانی فانتزی دارد و در آینده و سال ۱۴۲۰ شمسی میگذرد. در دنیایی ویروسی عجیب شناسایی شده است که گفته میشود بیشتر کشورهای دنیا را آلوده کرده است.
رمان کم حجمی است که به روزمره های یک مهندس موشکی که در وزارت دفاع مشغول به کار شده است، می پردازد.
این داستان، به مشکلات تحصیل در کشور و انگیزه های مهاجرات دانشجویان از ایران پرداخته است. نویسنده تلاش کرده است با به تصویر کشیدن توان مندی های جامعه ایرانی برای کار و پیشرفت و نیز جاذبه های غرب برای تحصیل و کار، علت ماندن یا رفتن دانشجویان را توجیه کند.
عباس، پسر نوجوانی که در تعمیرگاه اتومبیل کار می کند، رؤیای پرواز با پاراموتور را دارد و برای رسیدن به آن تلاش می کند تا اینکه شرایط، او را با انتخابهای بزرگتری محک میزند.
روایت تلاقی نقش مادری با رشد فردی و کنشگری اجتماعی است؛ روایتی از فراز و نشیب های این تلاقی و روایتی از سختی ها و شیرینی های این راه. این کتاب در یک کلمه روایت مقاومت است؛ مقاومت مادران در برابر رنج ها، نگرانی ها، تنهایی هاوشکست ها…
خاطرات خانم صدیقه جعفری نیک یکی از فعالین نهضت سوادآموزی دهه 60 است.
روایتی است دراماتیک از حضور جهادی طلاب مدرسه علمیه حضرت بقیة الله الاعظم تهران در حادثه زلزله سرپل ذهاب در سال ۱۳۹۶؛ حضوری که سرشار از غافلگیری ها و کشمکش هاست و تجربه ای ارزشمند از یک تعامل دوسویه بین جهادگران طلبه و مردم رنج دیده منطقه را فراهم آورده است.
خاطرات طلاب و گروه های جهادی فعال در تغسیل و تدفین اموات کرونایی.
روایت بیست اقدام جهادی در روزهای کرونا.
خاطرات افراد و گروه های جهادی یزد در مبارزه با کرونا.
روایت فعالیت های کارگاه جهادی شهید ابراهیم زاده در مقابله با ویروس کرونا.
داستان واقعی از یک خانواده کارآفرین بنیان گذاران فناوری کشت بافت خرما در ایران.
روایت حادثه سیل 1398 و حضور طلاب جهادی.
خاطرات گروه های فعال شیرازی در مبارزه با ویرس کرونا.
خاطرات آموزشیاران نهضت سوادآموزی خراسان.
خاطرات بانوان خیاط یزدی از ایام کرونا.
داستانی از زندگی جهادگر آسمانی امیرمحمد اژدری.
روایتی از فعالیت گروههای جهادی در شهرستان «زرآباد» استان سیستان و بلوچستان.
پیدا کردن کتاب های مربوط به موضوع روایت پیشرفت از میان انبوه کتاب های منتشر شده بسیار دشوار است. اگر نویسنده، ناشر یا مخاطب این دسته از کتاب ها هستید حتما کتاب هایی با این موضوع را به ما معرفی کنید.
*تهیه شده در دبیرخانه جایزه کتاب روایت پیشرفت-اردیبهشت 1402-وحید نصیری کیا